یکی از ستون‌های اصلی صادرات غیرنفتی قیر ایران است که در سال‌های اخیر سهم بزرگی در بازار جهانی داشته است. شناخت دقیق گریدهای قیر، نحوه بسته‌بندی، انتخاب شرکت تولیدکننده مناسب و تحلیل قیمت جهانی از الزامات فعالیت در این حوزه هستند. برای شناخت همه جزئیات مهم، همین حالا این مقاله را در پارمیس مطالعه کنید.
قیر ایران چیست و چرا نقش کلیدی در صنعت جهانی ایفا می‌کند؟
این ماده سیاه‌رنگ، چسبنده و مقاوم در برابر نفوذ آب، عمدتا از پالایش نفت خام به‌دست می‌آید و نقش کلیدی در صنایع راه‌سازی، ایزولاسیون ساختمانی، و صنایع شیمیایی دارد. آنچه Iran Bitumen را متمایز می‌سازد، تنوع گریدهای تولیدی، قیمت رقابتی، و موقعیت جغرافیایی ویژه برای صادرات دریایی و زمینی است.
این کشور با داشتن پالایشگاه‌های بزرگ در تهران، بندرعباس و سایر شهرهای مهم، توانسته است کیفیتی پایدار، اسناد معتبر بین‌المللی و خدمات صادراتی متنوعی را برای خریداران جهانی فراهم کند.
ایران در سال ۲۰۲۵؛ یکی از بازیگران اصلی بازار جهانی قیر
در سال ۲۰۲۵، ایران با تکیه بر ظرفیت پالایشی گسترده، تنوع در بسته‌بندی، و مسیرهای صادراتی استراتژیک از بنادر مهمی چون بندرعباس و بوشهر، جایگاه خود را در میان سه صادرکننده برتر قیر در منطقه تثبیت کرده است. کشورهای از نظیر امارات، هند، ویتنام، برزیل و ترکیه، به دلیل قیمت مناسب و اسناد معتبری مانند COA، MSDS و گواهی مبدا، خرید قیر ایران را در اولویت تأمین خود قرار داده‌اند.
انواع قیر تولیدی ایران و کاربردهای صادراتی آن‌ها در صنعت جهانی
قیر تولیدی ایران در چندین نوع مختلف عرضه می‌شود که هر کدام برای کاربردی خاص در صنایع راه‌سازی، ایزولاسیون و پروژه‌های زیرساختی مناسب هستند. این تنوع در گریدهای قیر، ایران را قادر ساخته تا نیاز کشورهای مختلف با شرایط آب‌وهوایی گوناگون را پوشش دهد.در صادرات، کیفیت قیر با استانداردهایی مانند ASTM D946 و ISIRI 290 نیز سنجیده می‌شود که نشان‌دهنده قابلیت فنی این محصولات در بازارهای جهانی است. انواع مهم قیر صادراتی ایران عبارتند از:
- قیر نفوذی (Penetration Grade): مناسب برای آسفالت‌سازی و راه‌سازی در دماهای معتدل
- قیر ویسکوزیته (VG Grade): مقاوم‌تر در برابر نوسانات دمایی، مناسب برای مناطق گرمسیری
- قیر اکسیده (Blown Bitumen): کاربرد در ایزولاسیون، سقف‌سازی و ساخت‌وساز
- قیر محلول (Cutback Bitumen): مخصوص پروژه‌های روستایی و استفاده در هوای سرد
- قیر امولسیون: مناسب برای آسفالت سرد و سطوحی که نیاز به چسبندگی بالا
مقایسه تخصصی گریدهای نفوذی (Penetration) و ویسکوزیته (VG)
گریدهای نفوذی که با اعدادی مانند 60/70 یا 85/100 شناخته می‌شوند، بر پایه میزان نفوذ سوزن در دمای خاص تعیین می‌شوند و بیشتر در پروژه‌های راه‌سازی با آب‌وهوای معتدل استفاده دارند. در مقابل، قیرهای VG مانند VG10، VG30 و VG40 دارای ویژگی‌های پایدارتر در برابر گرما، ترافیک بالا و شرایط سخت محیطی هستند. در صادرات، کشورهای گرمسیری بیشتر خواهان قیر ویسکوزیته هستند، در حالی که بازارهای اروپایی، قیرهای نفوذی را ترجیح می‌دهند.
انتخاب بهترین نوع قیر بر اساس شرایط اقلیمی مقصد
برای صادرات موفق، انتخاب نوع قیر بر اساس نیاز اقلیمی کشور مقصد بسیار حیاتی است. برخی گریدها در دمای بالا نرم می‌شوند و برخی در دمای پایین شکننده می‌گردند، لذا انتخاب اشتباه می‌تواند منجر به تخریب زودهنگام پروژه شود. ملاحظات انتخاب نوع قیر بر اساس آب‌وهوا:
- مناطق گرمسیری: VG30 یا VG40 برای مقاومت بیشتر در برابر حرارت
- مناطق سردسیر: قیرهای نفوذی 85/100 برای انعطاف‌پذیری بیشتر
- مناطق مرطوب یا بارانی: استفاده از قیر امولسیون برای چسبندگی مناسب
- شرایط ترافیک بالا: قیرهای اکسیده برای افزایش پایداری مکانیکی
ویژگی‌های قیر 60/70، 85/100، VG30 و VG40 در صادرات
- قیر 60/70: دارای سختی متوسط، مناسب برای راه‌های اصلی و شرایط نرمال
- قیر 85/100: نرم‌تر، مناسب برای مناطق سرد یا با حرکت سبک
- قیرVG30: مناسب برای مناطق با ترافیک متوسط تا سنگین و آب‌وهوای گرم
- قیرVG40: قوی‌ترین گزینه برای شرایط فوق‌گرم یا بار ترافیکی شدید
مراحل صفر تا صد صادرات قیر ایران در سال 2025
در مسیر صادرات، بررسی نوع قیر مناسب، دریافت مجوزها، انتخاب نوع بسته‌بندی و حمل‌ونقل، و رعایت استانداردهای بین‌المللی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مراحل اصلی صادرات این قیر به شرح زیر است:
- تعیین نوع قیر بر اساس نیاز مشتری خارجی
- بررسی اعتبار تولیدکننده و دریافت گواهی‌نامه‌های استاندارد ISIRI، ASTM، SGS
- انعقاد قرارداد فروش با تعیین FOB یا CIF به‌صورت دقیق
- دریافت مجوزهای صادراتی از وزارت صمت و گمرک ایران
- انجام آزمایش‌های فنی در آزمایشگاه مرجع و صدور گواهی کیفی
- انتخاب نوع بسته‌بندی: فله، بشکه، جامبوبگ یا بیتوتینر
- هماهنگی برای حمل‌ونقل زمینی، دریایی یا ریلی با بیمه‌نامه معتبر
- صدور پیش‌فاکتور و فاکتور نهایی برای انتقال ارز و صدور کوتاژ گمرکی
- بارگیری نهایی و تحویل اسناد حمل به خریدار خارج
- پایش وضعیت حمل، تحویل و تأیید رسید از سوی مشتری نهایی
الزامات قانونی، مجوزها و استانداردهای صادرات Iran Bitumen
شرکت صادرکننده باید از سازمان توسعه تجارت، وزارت صمت و گمرک جمهوری اسلامی ایران مجوز فعالیت بازرگانی و پروانه صادراتی دریافت کند. همچنین رعایت الزامات کیفیتی بر پایه استانداردهای ASTM D946، EN 12591 و ISIRI 290 برای صدور گواهی‌های فنی الزامی است.
صادرکنندگان موفق، معمولا از خدمات آزمایشگاهی مورد تأیید SGS یا Intertek برای صدور گواهی اصالت و کیفیت استفاده می‌کنند که اعتبار کالای ایرانی را در بازار جهانی افزایش می‌دهد. مجوزهای مربوط به بسته‌بندی خطرناک، حمل‌ونقل زمینی یا دریایی، و نیز بیمه‌نامه‌های حمل بین‌المللی نیز از دیگر الزامات مهم در این فرآیند محسوب می‌شوند.
مقایسه روش‌های بسته‌بندی قیر: فله، بشکه، جامبوبگ و بیتوتینر
در صادرات قیر ایران، چهار نوع بسته‌بندی رایج وجود دارد که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب بین آن‌ها به مقصد صادرات، نوع قیر، حجم سفارش و امکانات تخلیه بستگی دارد. در زیر نگاهی اجمالی به این روش‌ها خواهیم داشت:
- قیر فله (Bulk Bitumen)
مناسب برای مقادیر بالا و کشورهایی که زیرساخت تخلیه قیر داغ را دارند. این روش ارزان‌تر ولی با ریسک آلودگی بیشتر است. - بشکه فلزی (New Steel Drum)
رایج‌ترین نوع بسته‌بندی قیر صادراتی ایران با قابلیت حمل آسان، اما افزایش هزینه و وزن بسته‌بندی را به همراه دارد. - جامبوبگ (Jumbo Bag)
مناسب برای قیر جامد (Blown Bitumen یا Oxidized Bitumen) به‌خصوص در آب‌وهوای سرد. حمل و انبارش راحت، اما محدودیت دمایی دارد. - بیتوتینر (Bitutainer)
کانتینرهای مخصوص حمل قیر فله‌ای با ایزوله حرارتی. هزینه اولیه بالا اما ایمنی و کیفیت حفظ‌شده بیشتری دارد.
جمع بندی
قیر ایران در بازار جهانی به عنوان یک محصول استراتژیک شناخته می‌شود. صادرات گسترده به آسیا، آفریقا و اروپا نشان می‌دهد که تولیدکنندگان ایرانی توانسته‌اند با کیفیت و تنوع محصولات خود، رقبا را کنار بزنند. با دانستن این نکات، می‌توان انتخاب بهتری در خرید و صادرات داشت. برای دسترسی به راهنماها و تحلیل‌های تخصصی بیشتر، وب‌سایت پارمیس را فراموش نکنید.
سوالات متداول
- قیر 60/70 چه کاربردی در صادرات به کشورهای گرمسیری دارد؟
این گرید قیر به‌دلیل سختی متوسط، برای کشورهای با دمای بالا مثل امارات یا عمان انتخاب خوبی است و از شُل شدن آسفالت جلوگیری می‌کند. - کدام عوامل باعث نوسان قیمت قیر صادراتی می‌شود؟
نرخ جهانی نفت، قیمت ارز، هزینه حمل‌ونقل و تحریم‌ها از مهم‌ترین دلایل تغییر قیمت قیر در بازار جهانی هستند. - در صادرات قیر ایران چه نوع گریدی بیشتر خرید و فروش می‌شود؟
گرید 60/70 و VG30 بیشترین تقاضا را دارند چون در کشورهای گرم، متراکم و در حال توسعه کاربرد بالایی دارند.
