قیر را دست کم نگیرید، این فرآورده نفتی حالا یک کالای کاملاً استراتژیک در عرصه بین‌المللی است. همه کشورهای دنیا برای توسعه راهسازی و خدمات شهری و ساختمانی به انواع قیر نیاز دارند. منطقی است که بزرگترین کشورها با جمعیت بالا که دارای منابع نفتی نیستند، بیشترین بازار هدف قیر در سراسر جهان را داشته باشند. با این حال فاکتورهای زیادی برای خرید قیر در سراسر جهان وجود دارد.
خرید قیر در دنیا یک جریان مالی و تجارت پرسود و بین‌المللی است. خصوصاً قیر فوب ایران که محبوبیت بالایی در نزد کشورهای بزرگ منطقه‌ای مانند هند، چین و یا سنگاپور دارد. اقتصاد قیر در دنیا به گستردگی کل کشورهای جهان است. در این مقاله قصد داریم تا فهرستی از بزرگترین واردکنندگان قیر در دنیا را معرفی کنیم و اینکه چرا این کشورها به این مقدار خرید قیر نیاز دارند؟
بهترین مقاصد برای صادرات قیر
قیر مهمترین متریال برای توسعه راه و فضاهای شهری است. بدون قیر صنعت راهسازی عملاً کارایی ندارد. کشورهای بزرگ در توسعه راهسازی باید برنامه‌ریزی بلند مدت برای خرید قیر کنند. در ادامه فهرست بزرگترین واردکنندگان قیر در دنیا را بررسی می‌کنیم.
هندوستان
هند در حال حاضر از بزرگترین واردکنندگان قیر در دنیا است. در این کشور پروژه‌های عظیم زیربنایی جریان دارد و برنامه‌های ملی توسعه راهها تدوین شده است. هند هم اکنون بیش از هر کشوری در دنیا پروژه‌های مختلف بزرگراهی را آغاز کرده و ادامه می‌دهد. اما بیشترین چالش این کشور توسعه راههای روستایی است.
دولت هندوستان در سال‌های اخیر پروژه بلندپروازانه‌ای با عنوان Bharatmala Pariyojana (پروژه ملی توسعه بزرگراهی و روستایی) را در پیش گرفته که این کشور را به بزرگترین وارد کننده قیر در دنیا تبدیل کرده است. هندوستان همه ساله بالغ بر ۳ الی ۴ میلیون تن قیر وارد می‌کند. این مقدار در حدود ۲۰ الی ۲۵ درصد کل تجارت قیر جهانی را شامل می‌شود. البته فاصله نزدیک هند به ایران و پتانسیل تجارت دریایی کافی است تا این کشور به مقصد ایده‌آل خرید قیر ایران خصوصا قیر بندر عباس تبدیل شود.
چین
حضور چین به عنوان بزرگترین واردکنندگان قیر در دنیا قابل پیش بینی است. اگرچه این کشور به تنهایی یکی از بزرگترین تولیدکنندگان قیر در دنیا است، اما حجم بی‌پایان پروژه‌های عمرانی، راهسازی و زیربنایی در این کشور آنقدر زیاد است که چین را به بازار بی‌پایان واردات قیر تبدیل کرده است.
واردات قیر در چین یک موضوع کاملاً پیچیده است. زیرا این کشور هم تولیدکننده عظیم قیر و یک واردکننده قابل توجه است. تولید سالانه قیر در این کشور حتی از مجموع قیر تولید شده در آمریکا و هندوستان نیز بیشتر است. با این حال همین کشور به یکی از بزرگترین بازارهای جهانی خرید قیر بین‌المللی هم تبدیل شده است. مقدار واردات سالانه قیر چین در حدود 2.5 الی 3.5 میلیون تن در سال است.
ایالات متحده آمریکا
آمریکا از بزرگترین کشورهای جهان و دارای شبکه‌های راهسازی گسترده در تمام ایالت‌های خود است. شبکه بزرگراهی این کشور نیاز به حجم قابل توجه قیر برای نگهداری و گسترش مداوم دارد. آمریکا یکی از بزرگترین تولیدکنندگان قیر در جهان است، اما به دلایل اقتصادی و لجستیکی واردات قابل توجهی نیز دارد.
واردات قیر در آمریکا یک بحث کاملاً اقتصادی است. برعکس کشوری مانند هند که واردات قیر یک ضرورت است، این کالا در آمریکا به یک محصول استراتژیک تبدیل شده و واردات قیر بیشتر جنبه انتخاب اقتصادی دارد. حجم واردات قیر آمریکا سالانه در حدود 1.5 الی 2.5 میلیون تن است. صرفه اقتصادی و رقابت قیمتی اصلی‌ترین فاکتور واردات قیر آمریکا است. البته بازار بزرگ آمریکا تقریباً تمام و کمال در اختیار کشور کانادا یکی از بزرگترین تولیدکنندگان قیر جهان قرار دارد.
سنگاپور
احتمالاً از قرار گرفتن نام سنگاپور در فهرست بزرگترین واردکنندگان قیر متعجب هستید. سنگاپور کشور نسبتاً کوچکی است و پروژه‌های راهسازی و یا توسعه زیرساخت‌های عمرانی آن در مقابل بسیاری کشورهای دیگر ناچیز است. اما این کشور قیر را فقط برای راهسازی وارد نمی‌کند.
سنگاپور در حال حاضر بزرگترین هاب تجاری و پالایشگاهی در جنوب شرق آسیا است. این کشور کارخانجات بزرگ و تولید انواع محصولات و فرآورده‌های قیری دارد. این کشور حالا به یک صادرکننده برجسته محصولات قیری و نفتی به سراسر جهان تبدیل شده است. سنگاپور در حال تبدیل شدن به مرکز مهم پالایشگاهی، بازرگانی و توزیع قیر در منطقه جنوب شرق آسیا است و برای تداوم این بازار به ۲ الی ۴ میلیون تن قیر در هر سال نیاز دارد. قرار گرفتن در قلب مسیرهای کشتیرانی و نزدیکی به کشورهای بزرگی مانند اندونزی و ویتنام و حتی چین و هند باعث شده تا سنگاپور بازار بزرگ خرید قیر در عرصه بین‌المللی باشد.
ویتنام
ویتنام یکی دیگر از بزرگترین واردکنندگان قیر در دنیا است که احتمالا انتظار نام آن را در این فهرست نداشتید. اما این کشور با اقتصاد در حال رشد و سرمایه‌گذاری‌های کلان برای پروژه‌های راهسازی و زیربنایی عملاً به یک بازار بزرگ منطقه‌ای خرید قیر در جنوب شرق آسیا تبدیل شده است.
ویتنام به طور ثابت در رده پنجم تا هفتم بزرگترین واردکنندگان قیر در جهان قرار دارد. برخلاف سنگاپور که قیر فرآوری شده را مجدداً صادر می‌کند، ویتنام یک مصرف کننده داخلی واقعی قیر و تمام فرآورده‌های آن است. بازار قیر ویتنام کاملاً تحت تأثیر برنامه‌های عظیم توسعه زیرساختی این کشور قرار دارد. تا جاییکه سالانه بالغ بر 1.2 الی 1.8 میلیون تن قیر وارد می‌کند.
اندونزی
اندونزی همیشه از کشورهای پر تقاضا در بازار جهانی خرید قیر است. این کشور از هزار جزیره پرجمعیت تشکیل شده که برای اتصال آنها به توسعه زیرساخت‌های بزرگ عمرانی نیاز دارد. به همین دلیل اندونزی تبدیل به یکی از بزرگترین بازارهای خرید قیر در جهان تبدیل شده است.
اندونزی تقریباً همیشه در جمع 10 کشور اصلی واردکننده قیر قرار دارد. اما این کشور یک مصرف کننده خالص قیر است و تقریباً تمام قیر وارداتی این کشور برای مصارف داخلی در پروژه‌های راهسازی و ساختمانی استفاده می‌شود. براساس آمارها مقدار واردات سالانه قیر اندونزی در حدود 0.5 الی 1 میلیون تن است.
فیلیپین
فیلیپین نیز یکی دیگر از کشورهای مجمع الجزایری در دنیا است که حالا دارای شهرهای بزرگ و پرجمعیتی شده است. این کشور برنامه‌های بلند پروازانه‌ای برای توسعه زیرساخت‌های راهسازی و ساختمانی دارد. پروژه‌های بزرگ و بی‌پایانی که فیلیپین را به یکی از بزرگترین واردکنندگان قیر در جهان تبدیل کرده است.
فیلیپین یک مصرف کننده خالص قیر است و تقریباً تمام قیر وارداتی را برای پروژه‌های عظیم زیرساختی و راهسازی مصرف می‌کند. براساس آمارهای تجاری مقدار واردات قیر فیلیپین در حدود ۴۰۰ الی ۷۰۰ هزار تن در هر سال است. سنگاپور بزرگترین صادرکننده قیر به فیلیپین است. اما همچنان ردپای پررنگ قیر منطقه خاورمیانه از طریق بازار بزرگ سنگاپور در این کشور سنگینی می‌کند. فیلیپین همیشه بازار خیلی خوب خرید قیر ایران است.
کشورهای آفریقایی
هیچ کدام از کشورهای آفریقایی به تنهایی جایی در لیست بزرگترین واردکنندگان قیر در جهان ندارند. اما بهتر است کل این قاره را به عنوان یک کشور واحد و هدف تجاری مشترک در نظر بگیرید. در این صورت کل آفریقا تبدیل به یک بازار بزرگ صادرات قیر خواهد شد. کشورهایی مانند نیجریه، غنا، کنیا، تانزانیا و آفریقای جنوبی از واردکنندگان عمده قیر در این قاره هستند.
قاره آفریقا یک مصرف‌کننده خالص قیر است. کمبود تولید داخلی، رشد سرسام‌آور جمعیت و برنامه‌های توسعه زیرساختی برخی از کشورهای آفریقایی باعث شده تا این قاره به بازار پویای قیر در عرصه جهانی تبدیل شود. طبق برآوردهای جهانی حجم واردات کل قیر قاره آفریقا در حدود ۵ الی ۷ میلیون تن در سال است. این مقدار از واردات هر کشور اروپایی یا حتی از واردات کشورهایی مانند آمریکا و چین نیز بالاتر است. آفریقا قطعاً یکی از بزرگترین و پویاترین بازارهای خرید قیر در عرصه جهانی است.
جمع‌بندی: صادرات قیر یک فرصت بی‌پایان جهانی
بزرگترین واردکنندگان قیر در دنیا عمدتاً کشورهای در حال توسعه با برنامه‌های بلند پروازانه هستند که برای زیرساخت‌های خود نیاز جدی به واردات قیر دارند. اکثر این کشورها دارای صنعت قوی پالایشگاهی هستند، اما تقاضای داخلی آنها از توان تولیدی پالایشگاهی آنها پیشی گرفته است. هند، چین و آمریکا هر کدام کشورهایی وسیع با شهرهای زیاد و جمعیت قابل توجه هستند. این کشورها برنامه‌های بزرگی برای توسعه شبکه بزرگراهی دارند و هر کدام آنها یک بازار بین‌المللی و بی‌پایان خرید قیر در عرصه بین‌المللی شده‌اند.
اگرچه بازار کشورهایی مانند آمریکا دور از دسترس ایران است، اما قطعاً بازارهای آسیایی در سیطره نفوذ کشورهای نفت‌خیز خاورمیانه قرار دارد. در همین فهرست تقریبا همه کشورهای بزرگ واردکننده قیر دنیا در منطقه آسیا قرار می‌گیرند و منطقی است که قیر مورد نیاز خود را از خاورمیانه تهیه کنند. حتی کشورهای خاورمیانه می‌توانند نقش تعیین کننده قیمت قیر را بازی کنند. از طرفی بازار آفریقا نیز کاملاً در سیطره خاورمیانه قرار دارد. تمام کشورهایی که می‌توانند در کانون صادرات قیر ایران نیز قرار بگیرند.
